Poruszanie problemem molestowania seksualnego w relacjach intymnych: jak pomóc ofiarom?

Rozumienie przemocy seksualnej jest powszechne, niemniej jednak nie wszyscy są świadomi, że może ona występować wewnątrz rodziny. Kobiety i dzieci są najczęściej celem takich ataków, choć mężczyźni również mogą paść ich ofiarą. Każda forma przemocy, a zwłaszcza ta występująca w rodzinie z dziećmi, grozi śmiercią rodziny. Przemoc seksualna to specyficzny rodzaj przemocy. Jak skutecznie prowadzić dialog z osobami doświadczającymi molestowania i gdzie szukać wsparcia?

Przemoc jest częścią ludzkiego doświadczenia od dawna i jest wpisana w naszą naturę. Może przyjmować wiele twarzy i postaci. Często postrzegamy ją jako fizyczne dręczenie wywierane przez nieznajomego nad słabszym. Jest to najczęściej spotykany scenariusz, ale nie powinniśmy pochopnie określać, kto jest agresorem, a kto ofiarą.

Coraz częściej podejmujemy temat przemocy domowej – tej, która ma miejsce między członkami jednej rodziny. Nie oznacza to jednak, że takie zachowanie jest teraz bardziej powszechne – jako społeczeństwo staliśmy się po prostu bardziej świadomi naszych praw i coraz częściej mówimy o problemie. Do niedawna ofiara nie miała możliwości ucieczki od swojego prześladowcy z powodów, takich jak sytuacja finansowa. Teraz ta sytuacja ulega zmianie. W ciągu ostatnich lat kobiety (które są najczęściej ofiarami przemocy domowej) zdołały dorównać mężczyznom pod wieloma względami, na przykład pod kątem wykształcenia, pracy czy niezależności finansowej. Kampanie mające na celu edukację społeczeństwa na temat praw kobiet i dzieci przyczyniły się do tego. Dlatego ofiary przemocy domowej coraz częściej mówią o swoich problemach.

Przemoc domowa jest dużo bardziej powszechnym problemem, niż nam się wydaje. Badania przeprowadzone w 2004 roku przez Instytut Psychologii Zdrowia PTP na zlecenie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy na grupie 1000 dorosłych mieszkańców stolicy pokazały, że 6% kobiet i 4% mężczyzn przyznało się do policzkowania swojego partnera, 7% kobiet i 11% mężczyzn przyznało się do popychania i szarpania, a 3% kobiet i 3% mężczyzn przyznało się do bicia. W ciągu 2020 roku policja interweniowała w Polsce w sprawie przemocy domowej 72 601 razy. Liczba osób dotkniętych przemocą domową wyniosła 85 575, w tym 62 866 kobiet, 11 787 dzieci i 10 922 mężczyzn. Liczba osób, które są podejrzane o stosowanie przemocy w rodzinie, wynosiła 73 228 (w tym 66 198 mężczyzn). Należy jednak pamiętać, że są to dane zdecydowanie zaniżone – obejmują one tylko zgłoszone przypadki przemocy.

Przemoc domowa zazwyczaj ma wiele aspektów. Najbardziej znana forma tego typu przemocy jest przemoc fizyczna. Jest ona relatywnie łatwa do zdiagnozowania i dostrzeżenia, zarówno przez ofiarę jak i przez innych. Trudno jest ją interpretować inaczej niż jako coś negatywnego. Ofiara może łatwo uzyskać pomoc, a osoby z otoczenia najczęściej wykazują empatię i zrozumienie.